Insulinska rezistencija predstavlja neosetljivost perifernih tkiva (mišići, jetra, masno tkivo) na dejstvo insulina.
Insulinska osetljivost (SI)Ije sposobnost insulina da snizi glukozu u krvi stimulisanjem apsorpcije glukoze i sprečavanjem njenog stvaranja. Insulinska rezistencija (IR) je recipročna insulinskoj osetljivosti.
Da bi se održala homeostaza glukoze u organizmu, ćelije pankreasa, kao kompenzatorni mehanizam, povećavaju sekreciju insulina, što dovodi do hronične hiperinsulinemije. U tom pokušaju, da postignu adekvatnu sekreciju insulina, beta ćelije pankreasa progresivno propadaju što se smatra glavnim uzrokom nastanka dijabetesa tipa II. Odnosno, dijabetes Tip II je hronično progresivno stanje disfunkcije beta ćelija koje karakteriše hiperglikemija i insulinska rezistencija.
Postoji nekoliko definicija insulinske rezistencije:
- Stanje smanjene osetljivosti ciljnih tkiva na normalne koncentracije insulina u cirkulaciji;
- Smanjeno insulin zavisno preuzimanje glukoze od strane insulin zavisnih tkiva i povećano stvaranje glukoze u jetri;
- Smanjena sposobnost insulina da snižava koncentraciju glukoze u krvi.
Iz OGTT se za procenu insulinske rezistencije izračunavaju različiti tzv. surogat indeksi pomoću različitih matematičkih modela.
Moguće je izračunati:
Insulinogeni indeks (IGI) koji predstavlja odnos porasta insulina i glukoze tokom prvih 30 minuta testa i omogućava procenu insulinske sekrecije;
Dispozicioni indeks (DI) koji je rezultat odnosa insulinske rezistencije i funkcije beta ćelija, odnosno procenjuje insulinsku sekreciju u odnosu na insulinsku rezistenciju, kao i HOMA indeks.
Preporučene vrednosti insulina koje predstavljaju gornju granicu (cut-off vrednost) za hiperinsulinizam tokom oralnog testa opterećenja glukozom su: Insulin u 120-om minutu > 75µU/ml, maksimalni nivo insulina iznad 150µU/ml, suma insulina iznad 300µU/ml.
Faktori koji mogu negativno uticati na rezultate testa su:
starost preko 50 godina, fizička aktivnost tokom testa, trudnoća, prethodno smanjeno unošenje ugljenih hidrata manje od 150g dnevno, uzimanje dijabetogenih lekova, stres, infekcije, sistemska oboljenja jetre, uremija i hipokalijemija, kao i preterano i dugotrajno uzimanje alkohola.
Referece:
