Od oko 250.000 žena kod kojih je u 2016. dijagnostifikovan rak dojke, oko 40 % je starije od 62 godine.
Rekonstrukcija dojki nakon mastektomije odnosno odstranjivanja dojki važan je korak u pobedi karcinoma, kako za fizičko tako i za psihičko stanje i vraćanje samopouzdanja žene.
Međutim, postoje i predrasude da rekonstrukcija dojki nakon mastektomije kod starijih žena ne doprinosi podjednako poboljšanju njihovog kvaliteta života, kao i da su komplikacije koje se javljaju prilikom ove intervencije češće i ozbiljnije što sve zajedno čini da se one ređe podvrgavaju ovoj proceduri.
autor: mr ph. Aleksandra Dumić
Najsveobuhvatnija studija koja se bavila ovom tematikom do sada, objavljena je u zvaničnom naučnom časopisu Američkog koledža hirurga krajem oktobra ove godine.
Ona je otkrila da starije žene uživaju iste koristi od rekonstrukcije dojke nakon izvršene mastektomije kao i mlađe, bez značajnog povećanja rizika za komplikacije.
Kao i kod mlađih pacijentkinja, i kod starijih žena koristi od rekonstrukcije dojke moraju biti odmerene u odnosu na rizik koji procedura nosi, ali prema rezultatima studije, i prema ogromnoj većini uspešno izvedenih procedura rekonstrukcije, same godine ne bi trebalo da budu faktor za diskvalifikaciju.
Studiju Mastectomy Reconstruction Outcomes Consortium (MROC) podržalo je 11 institucija iz SAD i Kanade u kojima se vrše procedure mastektomije i rekonstrukcije dojki.
U istraživanju je učestvovalo 1531 žena koje su bile podvrgnute i jednoj i drugoj vrsti operacije u nekoj od ovih klinika. Procena benefita je uključivala kliničke nalaze i praćenje povratnih informacija dobijenih od strane pacijenata u toku prve dve godine nakon izvršenih operacija.
MROC je prospektivna, dugoročna studija američkog Nacionalnog instituta za kancer. Obuhvatila je ishode vezane za različite vrste rekonstrukcija dojki u različitim populacijama pacijentkinja koje su regrutovane od februara 2012. do jula 2016. godine.
Prema rečima glavnog autora ove studije profesora hirurgije na Odeljenju plastične hirurgije na Univerzitetu u Mičigenu, Edwin G. Wilkinsa prethodne studije koje su proučavale benefite rekonstrukcije dojki kod žena različitih starosnih grupa, bile su uglavnom ograničene dizajnom ili veličinom studija. Istraživanja su bila uska i ograničena na pacijente lečene u jednoj ustanovi. Takođe, većina studija nije uključivala povratne informacije od pacijentkinja nakon operacije, njihovo zadovoljstvo i kvalitet života već samo neposredne komplikacije nakon izvršene procedure.
Ova studija ne samo što je velika po broju pacijenata i što je multiinstitucijalna, ona je i prospektivna i dugoročna.
MROC studija je posmatranje pacijenata započinjala pre izvršenih procedura i pratila ih dve godine nakon toga jer je njihovo stanje pre operacije imalo veliki uticaj na sliku nakon operacije.
Svi pacijenti su posmatrani u istom intervalu. Analizirani su: slika tela nakon procedura, kvalitet života i sveukupno zdravlja pacijentkinja.
Učesnice studije su bile kategorisane u tri grupe u zavisnosti od starosne dobi: mlađa (do 45 godina) – 494 žene, srednja (45 – 60 godina) – 803 žene, i starija grupa (preko 60 godina) –njih 234.
Istraživači su klasifikovali komplikacije po težini, i velikim komplikacijama su smatrane one koje su zahtevale hospitalizaciju i hirurške intervencije.
Dodatno su prikupljane povratne informacije od pacijenata korišćenjem BREAST– Q modula, validirane metode za prikupljanje podataka koja se široko koristi za procenu zadovoljstva pacijenata i njihve percepcije fizioloških, psihičkih i seksualnih dobrobiti nakon rekonstrucije dojke.
Uočeno je da stopa komplikacija zavisi od vrste hirurške procedure, odnosno da li se radi o ubacivanu implanta ili sopstvenog tkiva pacijentkinja.
Među ženama kojima je ugrađen implant, stopa velikih komplikacija se kretala: 22% u mlađoj, 27% u srednjoj i 29% u starijoj grupi.
Stopa velikih komplikacija kod žena kojima je rekonstrukcija vršena korišćenjem sopstvenog tkiva iznosila je 33% u mlađoj, 29% u srednjoj i 31% u starijoj grupi.
Starije žene su prema odgovarajućem režimu ocenjivanja imale rezultat zadovoljstva svojim grudima (BREAST-Q satisfaction score) pre operacija 60.9 a postoperativno 59.2 što predstavlja gotovo nepromenjen rezultat.
I sve ostale žene su takođe bile podjednako zadovoljne svojim grudima pre i nakon procedura mastektomije i rekonstrukcije. Rekonstrukcija dojke je opisana kao “obrnuta mastektomija”. Samo jedna grupa žena je pokazala smanjeno zadovoljstvo svojim grudima nakon rekonstrukcije.
Dr Wilkins je istakao da bez obzira što hirurzi i pacijenti mogu imati predrasude da rekonstrukcija dojke nije tako dobar izbor za žene starijeg životnog doba, rekonstrukcija dojki obezbeđuje bolji kvalitet života pacijentkinjama svih dobi i lepšu sliku tela i što je najvažnije: godine nemaju značajan uticaj na pojavu komplikacija.
