Praziluk je jako popularan u proleće kada organizam treba očistiti od toksina i osnažiti ga unosom većih količina antioksidantnih vitamina. Prijatelj je srca, digestivnog i urinarnog sistema. Preporučuje se u prevenciji artroze, kod problema sa probavom ali i kao pomoć u sniženju telesne težine, holesterola i krvnog pritiska.
Dostupan je tokom cele godine a posebno u proleće i jesen kada je i najbogatiji prehrambenim i zaštitinim sastojcima. Upotrebljava se u kulinarstvu kao začin ali i samostalno kao salata ili prilog. Pri kupovini treba obratiti pažnju na čvrstoću i boju praziluka.
Podzemni beli deo treba da bude čvrst, bez mrlja a listovi izrazito zelene boje i priljubljeni. Praziluk treba kupovati neposredno pre korišćenja a ukoliko ga ne koristite odmah, treba ga čuvati u frižideru, u delu za povrće ili na hladnom mestu. U odnosu na ostale vrste luka ima blaži miris i nije ljutog ukusa, prilikom sečenja ili gnječenja ne uzrokuje suzenje očiju. Iako je poznat po svojim lekovitim svojstvima, zbog prepoznatljivog specifičnog mirisa, upotreba se često izbegava.
Cela biljka je jestiva.
Listovi su posebno bogati beta karotenom i vitaminom C. Zbog nestabilnosti ovih sastojaka na visokim temperaturama, preporučuje se što češće konzumiranje praziluka u sirovom obliku. Odličan je izvor vitamina B koji su važni za zdravlje kože i nerava. Blagotvorno dejstvo na kardiovaskularni sistem ostvaruje zahvljujući obilju gvožđa, mangana, kalijuma i magnezijuma.
Praziluk sadrži tiosulfonate koji rezanjem ili gnječenjem biljke, prelaze u sulfide. Ova jedinjenja su prirodni antibiotici pa se ubotreba praziluka posebno preporučuje za prevenciju i kao pomoć u lečenju infekcija. Pored toga, snižavaju krvni pritisak i holesterol čime pomažu očuvanju zdravlja srca, mozga i krvnih sudova.
Fitosupstance iz praziluka korisne su i u prevenciji zloćudnih bolesti. Zbog svojstva ovih supstanci da aktiviraju enzime koji učestvuju u procesima detoksikacije organizma praziluk je posebno popularan u proleće kada organizam treba očistiti od suvišnih i štetnih supstanci nakupljenih tokom zime i istovremeno ga osnažiti unošenjem većih količina antioksidantnih vitamina.
Etarska ulja prisutna u praziluku stimulišu lučenje probavnih sokova i podstiču izmokravanje što praziluk čini prijateljem digestivnog i urinarnog sistema. Sa 100gr praziluka u organizam unosimo svega 69kcal i 2,9g ugljenih hidrata ali čak 1,8g prehrambenih vlakana pa je pravi izbor za osobe koje imaju problem sa viškom kilograma ili probavom.
Praziluk i artroza
Iako krajnji mehanizam nije razjašnjen, neosporno je da postoji povezanost između povećane telesne težine i degenerativnih promena na zglobnim hrskavicama. Smatra se da manja telesna težina manje opterećuje odnosno troši zglobve pa je jedna od primarnih mera zaštite zglobova, smanjenje telesne težine. Naučnici sa londonskog Kings Collegea i University of East Anglia objavili su rezultate studije o važnoj ulozi praziluka i njemu srodnih biljnih vrsta (crnog i belog luka), u sprečavanju artroze kuka kod žena.
Studija je sprovedena na više od 1000 odraslih bliznakinja, od kojih mnoge nisu imale simptome artroze. Detaljnim beleženjem njihovih prehrambenih navika sa jedne strane, i analizom Rtg snimaka sa druge (mogu detektovati i početne promene na zglobnim hrskavicama), utvrđeno je da je artroza ređe prisutna kod žena čiji je jelovnik baziran na većim količinama voća i povrća a posebno praziluka.
Naučnici smatraju da je za ovaj učinak praziluka odgovorna velika količina sumpornih supstanci, dialil sulfida. Sumpor je mineral sa snažnim antiupalnim dejstvom a pošto se u pozadini artroze nalazi upala, objašnjenje je više nego logično.
U odnosu na crni i beli luk, sadrži više belančevina pa je bolja opcija u ishrani sportista.
