Rizik od razvoja raka jetre mogao bi biti značajno viši za osobe sa sniženim nivoom selena u krvi, kako se navodi u novoj studiji objavljenoj u Amerčkom žurnalu za kliničku ishranu (American Journal for Clinical nutrition).
autor: mr ph. Aleksandra Dumić
Selen je mineral koji je u ljudskom organizmu prisutan u tragovima. Prisustvo selena u ishrani najviše zavisi od prisustva selena u tlu i vodi koji su izvor ovog minerala za biljke i životinje koje koristimo u ishrani.
Namirnica koja je najbogatiji izvor selena je brazilski orah. U značajnoj količini ga sadrže i konzervirana tuna, ostrige, bela riža…a prisutan je i u semenkama suncokreta, jajima, hlebu.
Prema američkom Nacionalnom institutu zdravlja (National Institutes of Health), selen predstavlja esencijalan mineral za čovečije zdravlje sa značajnom ulogom za reprodukciju, imuni sistem i DNK sintezu i za kognitivne funkcije.
Selen spada u grupu antioksidanasa. Njegova glavna funkcija je zaštita ćelija od oksidativnog stresa, odnosno od štete koju ćeliji mogu naneti oksidativni agensi koji se nazivaju slobodni radikali.
Otkako je oksidativni stres doveden u vezu sa razvojem kancera, pojedine studije su ukazivale na to da deficit selena u oraganizmu može rezultirati smanjenom mogućnosti zaštite ćelija od oksidativnog stresa, a samim tim i povećanim rizikom za razvoj kancera. U skladu sa ovim činjenicama, profesor Lutz Schomburg sa Instituta za eksperimentalnu endokrinologiju u Berlinu, odlučio je da sa svojim kolegama istraži povezanost niskog nivoa selena u krvi sa rizikom od razvoja raka jetre.
Preko 10 puta veći rizik kod osoba sa smanjenim nivoom selena!
Profesor Schomburg je sa svojim timom analizirao podatke od oko 477.000 odraslih osoba koji su bili deo EPIC (European Prospective Investigation into Cancer and Nutrition) studije.
Tom prilikom dijagnostifikovan je kancer jetre kod 121 osobe, 100 pacijenata sa kancerom žučne kese i žučnih puteva i 40 pacijenata sa kancerom intrahepatičnih žučnih puteva.
Kod svih ovih pacijenata kanceri su se razvili tokom 10 godina praćenja u okviru studije.
Nivo selena u krvi kod osoba obolelih od kancera, upoređivan je sa rezultatima nivoa selena u krvi zdravih osoba. Istraživači su otkrili da je nivo selena kod obolelih od raka ( jetre , žučne kese i žučnih puteva) značajno niži nego kod zdravih osoba.
U poređenju sa osobama koje imaju najviši nivo selena u krvi, istraživači su otkrili da osobe sa najnižim nivoom selena imaju 5 do 10 puta veći rizik od razvoja raka jetre!
S druge strane, snižen nivo selena nije mogao jasno biti doveden u vezu sa povećanim rizikom od razvoja kancera žučne kese niti kancera intra i ekstrahepatičnih žučnih puteva.
Prema podacima Američkog društva za kancer (American Cancer Society), samo u toku ove godine je dijagnostifikovano oko 39.230 novih slučajeva kancera jetre i intrahepatičnih žučnih puteva samo u Sjedinjenim Američkim državama, i očekuje se oko 21.000 smrtnih ishoda.
Studija profesora Schomburg-a i njegovih saradnika nije pokazala da suplementacija selenom direktno smanjuje rizik od raka jetre, tako da u ovom momentu ne može dati preporuke o suplementaciji selenom, ali jasno potvrđuje značaj balansirane ishrane, koja podrazumeva i obavezan unos selena, za prevenciju i očuvanje zdravlja!
